Görüntü itibariyle eski binalara güzellik kazandıran ve yapıların değerini oldukça artıran bir işlem olan bina mantolama, bir diğer adıyla dış cephede ısı yalıtımı günümüzde sıklıkla uygulanan bir yöntemdir. Binanın sağlamlığı bilirkişi tarafından onaylandıktan ve “dış cephe mantolama yapılır” izni alındıktan sonra uygulanan bu işlemin ardından bir de istenirse daha hoş bir görüntü elde edilmesi adına ısı yalıtımının üzerine dış cephe fayans da döşenebilmekedir. Binanın ses ve ısı gibi dış koşullardan daha az etkilenmesinde de büyük bir faktör olan ısı yalıtımı üzerine fayans döşeme işlemi, oldukça profesyonellik gerektiren bir iş sonucunda yapılabilmektedir. Fakat fayans döşeme işleminden önce mantolamanın nasıl sağlıklı yapılabileceğinin bilinmesi gerekmektedir.
Dış Cephe Mantolama İşlemine Başlarken
Bir binada mantolama nasıl yapılır, dış cephe mantolama nasıl yapılır gibi soruların cevabından önce o yapının mantolamaya uygun olup olmadığının araştırılması gerekmektedir. Bu da ilk önce binanın bulunduğu bölgeden sorumlu olan belediyenin yapı denetim ekipleri tarafından yapılan araştırma sonucunda çıkan “olur raporu” neticesinde belirlenmektedir.
Dış cephe mantolamaya uygundur raporunun alınmasının ardından artık bina ısı yalıtımı işlemine hazırdır. Peki bina mantolama nasıl yapılır? Bina mantolama işlemi büyük bir emek gerektiren ve hafriyatı oldukça büyük olan bir uygulamadır. Çünkü bir binanın mantolamasını yapmadan önce yapının dış cephesinde çeşitli kazı çalışmaları yapılması gerekmektedir. Bu da dış cephede yer alan çeşitli boya kalıntılarını kazımak ya da varsa rutubeti engellemek adına onarım çalışmaları yapmaktır. Tüm bu işlemlerin ardından yapı artık dış cephe mantolamaya hazırdır.
Adım Adım Dış Cephe Mantolama Uygulaması
Mantolama işlemine subasman profil montajı ile başlanmaktadır. Bu montajın amacı; darbe, rutubet gibi çeşitli faktörlerden ısı yalıtımını korumak içindir. Bu profilin ölçüsü, sistemin yapısına ve binanın ihtiyaç duyduğu yalıtımın performansına göre belirlenmektedir. Subasman profillerinde dikkat edilmesi gereken en önemli husus ise montajın yüzeye uygun bir şekilde sabitlenmesi ve köşe birleşim alanlarının uç kısımlarının 45° lik bir açıyla diğer köşeden gelecek olan profile denk getirilmesidir.
Bir sonraki aşama olan ısı yalıtım levhalarının montajı da dış mantolama nasıl yapılır denildiğinde en kritik nokta olarak başı çekmektedir. Bu aşama uygulamadaki en zorlu ve en hassas nokta olarak bilinmektedir. Uygulanan yüzeye göre polimer-çimento esaslı olan bu ısı yalıtım levhaları iki şekilde yapılabilmektedir;
- Düz yüzeyler için: Taraklı mala yöntemi
- Eğri yüzeyler için: Noktasal öbek ve kenarlar boyunca şerit yöntemi
Isı Yalıtım Levhaları Montajında Bunlara Çok Dikkat Edin!
Isı yalıtım levhaları montajında mutlaka uzun kenarların yatay yerleştirilmesi gerekmektedir. Zira, bu yöntem ile yerleştirilemeyen levhalar, alt tabakada yer alan subasman profili arasında boşluk oluşmasına neden olabilmektedir. Ayrıca ısı yalıtım levhaları, birbirlerine yarım levha uzunluğunda olacak şekilde monte edilmeli ve aralarının da özel bir yalıtım malzemesiyle doldurularak boşluk kalmaması sağlanmalıdır.
Pencere, kapı gibi alanlarda dış cephe nasıl yapılır sorusunun da en kritik cevabı ısı yalıtım levhaları başlığı altında yanıt bulmaktadır. İnce işçilik gerektiren bu alanlarda uygulanan yalıtım işleminde levhalar köşelere bir bütün olacak şekilde monte edilmeli ve uygulama esnasında yüzey düzgünlüğü sıklıkla kontrol edilmelidir.
Bu aşamaların ardından sırasıyla FKD veya FKD-S ısı yalıtım levhaları dübellenmeli ve kenar, köşe profilleri fileli ya da filesiz alüminyum ya da PVC ile kapatılmalıdır. Mantolamada sona gelinmeden önce, ısı yalıtım levhaları sıva harcıyla kaplanmalı ve dekoratif katman olan dış cephenin görünen yüzüne hazır hale getirilmelidir.
Bu aşamaların tamamlanması ile hazır duruma gelen dış cephe mantolamasına bir de dış cephe fayans kaplama yapılabilmektedir. Günümüzde mantolama firmaları bu uygulamayı gerçekleştirebilme yetkisine sahiptir. Dış cephe mantolamaya nazaran daha hassas olan fayans döşeme işlemi, oldukça kabiliyet gerektirmektedir.
Mantolamada Fayans ve Dış Cephe Fayans Modelleri
Kozmetik açıdan oldukça ilgi çekici olan fayanslar, günümüzde dış mantolama üzerine giydirilerek, yapılara estetik bir görünüm kazandırmaktadır. Sınırsız model alternatifi ile ilgi gören fayanslar, sadece estetik açıdan fayda sağlamamaktadır. Teknik açıdan da enerji tasarrufu, rüzgarı engellemesi ve ses yalıtımını kuvvetlendirmesi gibi farklı alanlarda da fayda sağlayan fayansları, mantolama yaptıktan sonra döşemek esasında sanılanın aksine daha büyük bir öneme sahiptir. Peki dış cephe mantolama üzerine fayans nasıl yapılır? Bu uygulamayı yapmadan önce dikkat edilmesi gereken ilk nokta, dış cephe mantolama üzerine yapılacak fayans ölçüsü nasıl alınır sorusunun cevabıdır. Uygulanacak alanı hesaplamak ve ne kadar fayans kullanılacağına nihai kararı vermek için enden ve boydan ölçüm yapılmalıdır. Daha sonra belirlenen ölçüler çarpılarak, fayans örülecek bölgede kullanılacak malzemenin ölçüsü çıkartılmaktadır. Bu ölçme işleminin ardından da belirlenen alana titizlikle fayanslar döşenmelidir.
Fayansları Döşerken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Fayans uygulanan alanın mutlaka sıvayla düzleştirilmesi gerekmektedir. Fayans aralarında ya da altlarında boşluk bulunmaması adına bu işlem oldukça önemlidir. Bu işlem sırasında fayans yapıştırıcı ile sıva yapılır mı sorusu akıllara gelmektedir. Fayans yapıştırıcısı ile yapılan sıva işlemi genellikle küçük ve orta ebatlı yerler için uygundur. Bu işlem dış cephede kullanılmamaktadır. Peki fayans harcı nasıl yapılır? İşte bu sorunun adım adım cevabı;
- Dış cepheye uygulanacak bir fayans döşeme işleminde mutlaka mekanik ve termik deformasyona dayanıklı elastik bir yapıştırıcı kullanılmalıdır.
- Bu yapıştırıcı, mala gibi aletler yardımıyla uygulanacak zemine iyice sürüldükten sonra fayanslar özenle yerleştirilmelidir.
- Son olarak da ısıdan kaynaklı genleşmeden dolayı hem fayansların hem de derzin çatlamaması adına amortisör etkisi bulunan elastik bir derz dolgu dış cephe fayans döşeme işleminde kullanılmalıdır.
Dış Cephede Var Olan Fayansın Üstüne Yeni Fayans Döşeme
Önceden döşenmiş fayans üstüne fayans döşeme işlemi yapılabilmektedir. Fayans üzerine fayans nasıl yapılır? Bu sorunun cevabını merak edenlerin bilmesi gereken ilk şey, bu işleme özel bir yapıştırıcı bulunduğudur. Fayans üstüne fayans yapıştırma için kullanılan özel madde, döşeme işlemini yapmadan önce 12 saat ila 1 gün arasında eski fayans üzerine sürülmelidir. Fayans üstüne fayans yapıştırma harcının içerisinde kum parçacıkları bulunmaktadır. Harcın bu yapısı sayesinde, kuruduktan sonra sert ve tıpkı sıvasız bir duvar zemininin pürüzlülüğü gibi eski fayansların üzerini kaplamaktadır. Fayans üstüne fayans olur mu sorusunun en temel yanıtı ancak bu yapıştırıcının uygulanmasının ardından yeni bir seramik döşeme işleminin yapılabiliyor olmasıdır.
Duvarda fayans üzerine fayans yapıştırma işlemi sırasında dikkatli olunması gerekmektedir.Zira uygulanan yapıştırıcı madde oldukça etkili olsa da daha sonrasında fayansları duvara tutturacak olan sıvayla iyi yedirilmez ise fayanslar ilerleyen dönemlerde düşebilmektedir. Duvara uygulanan fayans üstüne fayans yapıştırma tekniği ustalık ve sabır gerektirmektedir. Fayans üstüne fayans kaplama işleminde dikkat edilmesi gereken bir diğer husus da eski seramiğin derz dolgularının üzerinin mutlaka yapıştırıcıyla iyi kapatılmasına özen gösterilmesidir. Bu aşamalar da duvara fayans nasıl yapılır sorusunun en temel cevapları olmaktadır.
Fayans üzerine çeşitli yalıtım uygulamaları da yapılabilmektedir. Özellikle dış cephelerde kullanılan fayanslar, çevreden gelebilecek olumsuz faktörlerden binayı korumak amacıyla izole edilebilmektedir. Fayans üstü izolasyon; ses, rüzgar, soğuk ve sıcak hava koşullarından koruduğu gibi, fayansların ömrünü uzatmaktadır. Dış ve iç mekanlarda yer alan fayans üzerine su yalıtımı da yapılabilmektedir. Özellikle dış cephelerin zemin katlarına döşenmiş fayanslarda bu özellik mutlaka bulunmalıdır. Zira bu yalıtımın olmadığı durumlarda yoğun yağmur yağışlarından sonra biriken su binada rutubete yol açabilmektedir.
Tüm bu koşulların yerine getirilmesinin ardından gerek görüntüsü gerekse teknik yapısıyla fayanslar, uzun yıllar sağlıklı ve dayanıklı bir şekilde kullanılabilmektedir.